Tüm vakitlerin en çok okunan ve tartışılan, yayınlandığında büyük ses getiren Amerikalı muharrir Marcel Proust’ın Kayıp Zamanın İzinde romanından alıntılar…. Usta yazarın bugün 100’üncü mevt yıl dönümü. Marcel Proust’u sevgi ve hürmetle anıyoruz…
Kitabı şimdi okumayanlar için seçtiğimiz bu alıntılarla roman hakkında kısa bilgi sahibi olabilirsiniz.
İşte kitaptan seçtiğimiz nefis alıntılar…
Bir bayana aşık olmak
“Bir kadına âşık olduğumuzda aslında yaptığımız şey, bir ruh halimizi ona yansıtmaktır; dolayısıyla önemli olan kadının değeri değil, ruh halinin derinliğidir; sıradan bir genç kızın bizde yarattığı duygular sayesinde benliğimizin en özel, en şahsi, en uzak, en temel yanları bilinç düzeyine çıkabilir; üstün bir şahsiyetin sohbetinin ve hatta eserlerini hayranlıkla seyretmenin bize verdiği zevk, bunu sağlayamaz.”
Varoluş sorunu
“Varoluş sıkıntısını çözmenin birçok yolundan biri de, bize uzaktan hoş ve gizemli görünmüş olan bireylere yaklaşıp hiçbir sırları, hiçbir hoşlukları olmadığını anlamaktır; sıhhati müdafaanın seçilebilecek çeşitli yollarından biri budur; pek tavsiye edilen bir yol olmayabilir lakin tekrar de hayatımızı sürdürmemizi ve –en güzeline ulaştığımıza ve en uygununun pek matah olmadığına bizi ikna etmek suretiyle, hiçbir hasret duymamamıza imkân tanıdığından- mevte boyun eğmemizi sağlayan bir dinginlik verir bize”
İnsan ve hayal gücü
“Bir insanın hayal gücünün, şayet kendisini evvel hayal gücü tanımışsa, bu kadınınki üzere küçücük bir çehrenin gerisine neler sığdırabileceğini anlıyordum; buna karşılık, tam bilakis, sıradan bir formda tanışılmışsa, onca hayalin objesi olan bir şeyin, maddi, her türlü kıymetten mahrum, sefil ögelere bölünebileceğini de görüyordum. Bana randevuevinde yirmi frank etmezmiş üzere gelen, benim için yalnızca yirmi frank kazanmak isteyen bir bayan olan şeyin, şayet başlangıçta gizemli, merak edilecek, kavranması, elde tutulması sıkıntı bir varlık olarak hayal edilmişse, bir milyon franktan fazla, imrenilecek bütün mevkilerden fazla, hatta aile sevgisinden fazla pahası olabileceğini anlıyordum. Elbet Robert’le ben birebir ince uzun çehreyi görüyorduk. Fakat bu çehreye asla kesişmeyecek olan iki karşıt yoldan ulaşmıştık ve asla birebir yüzü göremeyecektik.”
Yüzdeki ifadeler…
“Yüzündeki sözler güya yalnızca benim için yaratılmış bir lisanda yazılmışlardı; o benim hayatımdaki her şeydi, başka beşerler, ona bağlı olarak, onun kendileri hakkında bana bildireceği değerlendirmeye bağlı olarak vardılar yalnızca.”
“Bize benzeyen her şeyden nefret ediyoruz”
“Genellikle bize benzeyen şeyden nefret ederiz, kendi kusurlarımız, diğerinde gördüğümüzde sıkıntıdan çıkarır bizi. Hele kusurların safça belirli edildiği yaşı geçmiş ve örneğin en kritik anlarda bile buz üzere bir yüz tabiri takınmayı alışkanlık haline getirmiş biri, kendinden daha genç yahut daha saf, daha salak biri birebir kusurları sergilediğinde, uygunca lanetler onu. Kimi hassas beşerler, kendilerinin bastırdığı gözyaşlarını bir diğerinde görmeye tahammül edemezler. Ailelerde, sevgiye karşın, hatta bazen sevgi ne kadar ağırsa o kadar artan uyuşmazlıkların sürüp gitmesinin sebebi, bu çok benzerliktir.”
İnsanlarla olan ilişkilerimiz
“Bir diğer beşerle ilgilerimizde en kıymetli kusur kaynakları, uygun kalpli olmak yahut o insanı sevmektir. Bir tebessüm, bir bakış, bir omuz yüzünden âşık oluruz. Bu kadarı kafidir; sonra, umut yahut hüzün dolu uzun saatler boyunca bir insan imal eder, bir kişilik yaratırız. Ve akabinde, âşık olduğumuz şahısla görüştüğümüzde, karşımıza ne kadar acımasız gerçekler çıkarsa çıksın, o bakışın, o omzun sahibinden bu yeterli yürekli mizacı, bizi seven bayan kişiliğini bir türlü ayıramayız; gençliğinden beri tanıdığımız bir insan yaşlandığında, gençliğini ondan ayıramayışımız üzere.”
Kadın ve erkek
“Arzuladığımız bir beşere has üzere görünen şeyin aslında ona ilişkin olmadığını daha evvel de birçok defa sezmiştim. Lakin geçen vakit, bu gerçeğe ait bana daha kesin bir delil sunmuştu, zira ortadan yirmi yıl geçtikten sonra, kendiliğimden, evvelden tanıdığım kızların değil, onların o zamanki gençliğine artık sahip olan kızların peşine düşmek istiyordum.”
“Mutlu kayıp yıllar”
“Mutlu yıllar kayıp yıllardır; çalışmak için bir ıstırap bekleriz. Çalışma kavramı, önkoşul olarak ıstırap kavramıyla bağdaşır; yeni bir yapıtı hayal etmek için öncelikle çekilmesi gereken acıları düşünürüz. Hayatta karşımıza çıkabilecek en yeterli şeyin ıstırap olduğunu anladığımız vakit da, hiç korkmadan, adeta bir kurtuluşu hayal eder üzere vefatı düşünürüz”
Ergül Tosun
Kitap sayfası için irtibat:
