Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Birleşmiş Milletler 79. Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada, “Gazze’de sadece çocuklar değil, aynı zamanda Birleşmiş Milletler sistemi ölüyor, hakikat ölüyor. Batı’nın savunduğunu iddia ettiği değerler ölüyor. İnsanlığın daha adil bir dünyada yaşama umutları, tek tek ölüyor” ifadeleri ile BM’nin yapısına yönelik eleştirisini yöneltti.
Daha önce “Dünya 5’den büyük” sözleri ile BM’yi eleştiren Erdoğan “Üzülerek görüyoruz ki son yıllarda Birleşmiş Milletler kuruluş misyonunu ifa etmekte yetersiz kalıyor. Giderek işlevsiz, hantal ve atıl bir yapıya dönüşüyor. ‘Dünya Beşten Büyüktür’ şiarının temsil ettiği değerlere, bugünlerde daha çok daha fazla ihtiyaç duyuyoruz” sözleri ile eleştirilerini yeniledi.
‘BM’nin günümüz gerçeklerine denk düşmeyen yapısına tepki’
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın BM’nin yapısına yönelik eleştirilerini Sputnik’e yorumlayan Ortadoğu Araştırmaları Merkezi’nden Dr. Oytun Orhan şunları söyledi:
“Türkiye’nin esasında mevcut uluslararası sisteme dönük bir eleştirisi söz konusu. Uzun zamandır Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Dünya 5’ten büyüktür ifadesiyle somutlaşan bir meydan okuması var. Bunun da temelinde yatan neden mevcut BM sisteminin 2. Dünya Savaşı sonrası kurulmuş olması ve bu günümüz gerçeklerine, güç dağılımına çok denk düşen bir yapı olmaması. Tabii onun da ötesinde mevcut sistemin Filistin meselesinde, Gazze’deki süren savaşta gördüğümüz üzere çatışmalara, savaşlara engel oluşturamaması, buralara istikrar getirememesidir. Bunu biz Ukrayna savaşında da gördük. Dolayısıyla böyle bir eleştirisi var Türkiye’nin. Yavaş yavaş artık tek kutuplu bir düzenden, çok kutuplu düzene doğru bir geçiş arayışı çok net bir şekilde gözüküyor. Bu tabii Türkiye’nin yükselen bir bölgesel güç olması, Türkiye’nin yanı sıra yine batı merkezli küresel sisteme meydan okuyan Asya’nın, Rusya’nın talepleri de Türkiye’nin beklentileriyle uyumlu, paralel. Kendi platformunda BM sistemine dönük bir eleştiri olarak okuyabiliriz.”
‘Türkiye Filistin konusunda en çok çaba harcayan ülke’
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın BM konuşmasında Filistin konusunu gündeme getirmesini de değerlendiren Dr. Orhan sözlerine şöyle devam etti:
“Türkiye, Filistin meselesinin çözümü konusunda veya İsrail’in bu saldırılarının sona ermesi konusunda diplomatik anlamda en fazla çaba gösteren ülkelerden biri. Söylemsel düzeyde de en sert eleştirileri getiren ülkelerin başında geliyor. Birincisi burada bütün dünya kamuoyu önünde dünyanın en önemli uluslararası örgütü ve en önemli platformunda bunun en üst ağızdan dile getirilmiş olması önemli. Filistin’e desteğini Türkiye’nin dile getirmesi burada önemli ve burada tabii Türkiye’nin BM sisteminden de beklentisini ortaya koyuyor. Çünkü uluslararası yapı şu anda o İsrail’in saldırılarının, uluslararası hukuki ihlallerinin engellenmesi konusunda ciddi bir inisiyatif üstlenmedi. Sadece söylemsel bazlı eleştiriler konusunda somut anlamda herhangi bir adım atılamıyor. Türkiye burada Filistin davasına vermiş olduğu desteği en önemli platformda, en üst ağızdan dile getirmiş oluyor. Ve dediğim gibi genel anlamda da BM’ye dayalı sisteme dönük eleştirilerini de yine bu platformda dile getirmiş oldu.”
onikisubat-haber.com.tr
